ჩაქრობა, რომელსაც ასევე გამკვრივებას უწოდებენ, არის ფოლადის (ან სხვა შენადნობის) მაღალი სიჩქარით გაცხელებისა და შემდეგ გაგრილების პროცესი, რაც მნიშვნელოვნად ზრდის სიმტკიცეს, როგორც ზედაპირზე, ასევე მთელ ზედაპირზე. ვაკუუმური ჩაქრობის შემთხვევაში, ეს პროცესი ხორციელდება ვაკუუმურ ღუმელებში, რომლებშიც შესაძლებელია 1300°C-მდე ტემპერატურის მიღწევა. ჩაქრობის მეთოდები განსხვავდება დამუშავებული მასალის მიხედვით, მაგრამ ყველაზე გავრცელებულია აზოტის გამოყენებით გაზის ჩაქრობა.
ვაკუუმური გაზის ჩაქრობა:
ვაკუუმური აიროვანი ჩაქრობის დროს, მასალა თბება ჟანგბადის არარსებობის პირობებში ინერტული აირის (N₂) გარემოში კონვექციით და/ან დაბალი წნევის დროს სითბური გამოსხივებით. ფოლადი მაგრდება აზოტის ნაკადით, რის შედეგადაც გაგრილების სიჩქარე შეიძლება განისაზღვროს ჭარბი წნევის შერჩევით. სამუშაო ნაწილის ფორმის მიხედვით, ასევე შესაძლებელია აზოტის აფეთქების მიმართულებისა და დროის არჩევა. დროისა და ფოლადის ტემპერატურის ოპტიმიზაცია ხორციელდება პროცესის დროს პილოტური თერმოწყვილების გამოყენებით, რომლებიც შეიძლება განთავსდეს სამუშაო ნაწილზე გამათბობელ კამერაში. ვაკუუმურ ღუმელში თერმულად დამუშავებული ფოლადი იძენს სიმტკიცისა და სიმტკიცის მითითებულ თვისებებს მთელ განივი კვეთის განმავლობაში, ზედაპირის დეკარბურიზაციის გარეშე. აუსტენიტური მარცვალი წვრილია და შეესაბამება საერთაშორისო სტანდარტებს.
პრაქტიკულად ყველა ტექნიკურად საინტერესო ფოლადის შენადნობის, როგორიცაა ზამბარიანი ფოლადები, ცივად დამუშავებული ფოლადები, ჩამქრალი და გამაგრებული ფოლადები, ხახუნის საწინააღმდეგო საკისრებიანი ფოლადები, ცხელი დამუშავებით დამუშავებული ფოლადები და ხელსაწყოების ფოლადები, ასევე დიდი რაოდენობით მაღალშენადნობის უჟანგავი ფოლადები და თუჯის შენადნობები, შეიძლება გამაგრებული იქნას ამ გზით.
ვაკუუმური ზეთის ჩაქრობა
ვაკუუმური ზეთით ჩაქრობა გულისხმობს გაცხელებული მასალების ვაკუუმური ზეთით გაგრილებას. რადგან მუხტის გადატანა ხდება ვაკუუმური ან ინერტული აირის დაცვის ქვეშ ღუმელის ვაკუუმური გაწმენდის შემდეგ, ნაწილის ზედაპირი ყოველთვის დაცულია მანამ, სანამ ის მთლიანად არ ჩაიძირება ზეთში. ზედაპირის დაცვა ძალიან ჰგავს ჩაქრობას ზეთში თუ გაზში.
ტრადიციულ ატმოსფერულ ზეთით ჩაქრობის ხსნარებთან შედარებით მთავარი უპირატესობა გაგრილების პარამეტრების ზუსტი კონტროლია. ვაკუუმური ღუმელის საშუალებით შესაძლებელია სტანდარტული ჩაქრობის პარამეტრების - ტემპერატურისა და მორევის - მოდიფიცირება და ასევე ჩაქრობის ავზის ზემოთ წნევის შეცვლა.
ავზის ზემოთ წნევის შეცვლა გამოიწვევს ზეთის აბაზანაში წნევის სხვაობას, რაც ცვლის ატმოსფერული წნევის დროს განსაზღვრულ ზეთის გაგრილების ეფექტურობის მრუდს. მართლაც, დუღილის ზონა არის ფაზა, რომლის დროსაც გაგრილების სიჩქარე ყველაზე მაღალია. ზეთის წნევის ცვლილება შეცვლის მის აორთქლებას დატვირთვის სითბოს გამო.
წნევის შემცირება გაააქტიურებს აორთქლების ფენომენს, რაც დუღილის ფაზას იწყებს. ეს გაზრდის ჩაქრობის სითხის გაგრილების ეფექტურობას და გააუმჯობესებს გამკვრივების უნარს ატმოსფერულ პირობებთან შედარებით. თუმცა, ორთქლის მასიურმა წარმოქმნამ შეიძლება გამოიწვიოს გარსის ფენომენი და გამოიწვიოს დეფორმაციის პოტენციალი.
ზეთში წნევის მატება აფერხებს ორთქლის წარმოქმნას და აორთქლებას. გარსი ნაწილზე ეკვრის და უფრო თანაბრად, მაგრამ ნაკლებად მკვეთრად ცივდება. შესაბამისად, ვაკუუმში ზეთის ჩაქრობა უფრო ერთგვაროვანია და ნაკლებ დამახინჯებას იწვევს.
ვაკუუმური წყლით ჩაქრობა
ვაკუუმური ზეთით ჩაქრობის მსგავსი პროცესი იდეალური გადაწყვეტაა ალუმინის, ტიტანის ან სხვა მასალების თერმული დამუშავების გასამყარებლად, რომლებიც საკმარისად სწრაფი ტემპით გაგრილებას საჭიროებენ.
გამოქვეყნების დრო: 2022 წლის 7 მაისი